wtorek, 17 lutego 2015

Świat Mody - niezbędnik powojennych elegantek.

Och!
Prawie dwa lata bez żadnego wpisu i tajemnicza zmiana nazwy oto typowy przykład hawajkowego roztrzepania życiowego. Ale cóż, nic na to nie poradzimy;)

Po tak długiej przerwie wypadałoby wytłumaczyć jak Cygarniczka stała się Hawajką, ale dzisiaj zdecydowanie nie ma na to zgody. Więc musicie być cierpliwi i jeszcze troszkę poczekać. Bo dzisiaj będzie o czymś innym. Jakiś czas temu wyprodukowałam pracę licencjacką poświęconą tematyce mody kobiecej w PRL-u (w latach 1949-1965). I choć odkrywcza ona nie jest (w ostatnim czasie pojawiło się mnóstwo publikacji dotyczących tej tematyki), postanowiłam podzielić się ze światem wynikami moich badań. Podczas zbierania materiałów źródłowych przejrzałam około 550 numerów Przekroju (lata 1954-1965), 48 wydań Świata Mody, 10 roczników Mody i kilkadziesiąt numerów Ty i ja. Dlatego też w pierwszej kolejności chciałabym "przedstawić" Wam czasopisma, które są podstawowym źródłem wiedzy na temat mody tamtego okresu.


Warszawski Świat Mody był pierwszym powojennym fachowym czasopismem poświęconym modzie. Przez lata jego redaktorem był Henryk Tałandziewicz, głównymi rysownikami Lucjan Jagodziński i Henryk Gecow. Czasopismo prezentowało najnowsze trendy w modzie kobiecej, męskiej i dziecięcej. 

Świat Mody, zima 1957, nr 30.

Świat Mody, zima 1962, nr 50.


W pierwszym numerze (wydanym w 1949 roku,zaprezentowano kolekcje na sezon lato-jesień, a także określono założenie programowe magazynu:

,,Oszczędnie, praktycznie i pięknie" hasłem naszego nowego czasopisma. Istotne piękno ubioru ująć wzorami prostymi i dać je do użytkowania człowiekowi pracy - to główne zadanie ,,Świata Mody". [...] ambicją naszą jest pogodzić zalety estetyczne żurnalu z jak największymi wartościami praktycznymi czasopisma fachowego".
Świat Mody, zima 1957, nr 30.

Mimo założeń wpisujących się w propagandowe hasła, na łamach magazynu prezentowano ilustracje najnowszych kolekcji. Czytelnicy mogli znaleźć rady jak ze starych ubrań wykonać kreacje w stylu New Look czy instrukcję zamiany podomki w „suknię do wyjścia”. Co ciekawe, od początku istnienia kwartalnik publikował zdjęcia zagranicznych aktorek i modelek, które ilustrowały artykuły na temat nowych linii odzieżowych. 

Świat Mody, zima 1957, nr 30.

Świat Mody, lato 1958, nr 36.


Obok strojów dziennych i okryć wierzchnich prezentowano nowinki związane z pozostałymi częściami garderoby (butami, dodatkami, bielizną, strojem nocnym), a także trendy w dziedzinie fryzjerstwa. W każdym numerze czytelnicy mogli znaleźć artykuły zawierające wskazówki dotyczące dziergania na drutach czy wykonania niskim nakładem kosztów modnych kreacji. 
 
 
Świat Mody, wiosna 1957, nr 27.

Świat Mody, zima 1957, nr 30.

Świat Mody, zima 1962, nr 50.
Dość szybko rozpoczęto sprzedaż wysyłkową wykrojów prezentowanych modeli. W latach 60tych dużą popularność zdobyły wykroje wydawane przy współpracy z projektantami Mody Polskiej, prezentujące najciekawsze linie danych kolekcji. Mimo że prezentowane modele były zgodne z zachodnioeuropejską modą, na łamach czasopisma pojawiały się stroje o stonowanej stylistyce, pozbawione wyrafinowanych udziwnień. Świat Mody stawiał na prostotę i elegancję. W latach 50tych i na początku lat 60tych wśród prezentowanych modeli dominowały sukienki i komplety o dwóch liniach – rozkloszowanej bądź prostej. Krytycznie odnoszono się do geometryzacji sylwetki kobiety – świetnym przykładem jest karykatura zamieszczona w 37 numerze (jesień 1958), na której zaprezentowano przerysowane sukienki pochodzące z najnowszych kolekcji paryskich. 

Świat Mody, jesień 1958, nr 37.

Świat Mody, jesień 1958, nr 37.

Pod koniec lat 50tych w Świecie Mody zaczęła pojawiać się rubryka poświęcona prezentacji najnowszych linii lansowanych w Paryżu. Z czasem na ostatnich stronach magazynu pojawiły się również artykuły omawiające najnowsze tendencje mody zachodnioeuropejskiej. Z podziękowań znajdujących się pod artykułem „Lato 1961” (nr 48, Lato 1961) dowiadujemy się, że fotografie i materiały ilustracyjne do redakcji Świata Mody przysyłały paryskie domy mody – m.in. Diora, Chanel, Cardina czy Niny Ricci. 

Świat Mody, zima 1953, nr 54.

  

Świat Mody, zima 1960, nr 42.

Rola Świata Mody w PRL-u była nieoceniona, chociaż w codziennej rzeczywistości komunistycznej Polski wykonanie prezentowanych modeli było bardzo utrudnione. Magazyn przybliżył zachodnie trendy milionom Polek, kształtując ich gust oraz poczucie stylu.

Świat Mody, zima 1957, nr 30.

Świat Mody, zima 1962, nr 50.

Świat Mody, zima 1961, nr 46.




Powyższy tekst stanowi fragment pracy licencjackiej "Moda kobieca w Polsce w latach 1947-1965".
Czasopisma przedstawione na zdjęciach pochodzą ze zbiorów własnych.

5 komentarzy:

  1. Za mało, za mało, chcę więcej! I w ogóle chciałabym się dowiedzieć, gdzie można zdobyć wgląd do takich magazynów, bo bardzo mnie to interesuje. Szczególnie dziewiarsko :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Będzie więcej, ale już o innych czasopismach :)

      Co do możliwości zapoznania się z magazynami - jest kilka opcji:
      1. Duże biblioteki (jeżeli jesteś z Warszawy - Świat Mody powinien być dostępny na Koszykowej, ale polecam też Bibliotekę Narodową, wszystkie egzemplarze - z wyjątkiem pierwszego numeru - są dostępne z opcją fotografowania, co bardzo ułatwia, bo nie trzeba płacić za skaner.
      2. Antykwariaty i allegro - cena waha się od 5 do nawet 30zł za numer. Wszystko zależy od tego gdzie kupujesz, czy egzemplarz jest kompletny, zniszczony, ect. Ale zachęcam do szukania, większość moich zbiorów to okazje aukcyjne :)
      3. Biblioteki cyfrowe - możesz spróbować poszukać, niektóre biblioteki udostępniają swoje zbiory cyfrowe, ale do ich przeglądania musisz mieć specjalny program, który jest do ściągnięcia na stronach danej biblioteki, ale nie zawsze działa.

      Mam nadzieję że pomogłam :)

      Usuń
    2. Och, ja kiedyś namiętnie korzystałam z zasobów CBN Polona, a teraz jakoś się to pozmieniało :(
      W antykwariatach i tak muszę pobuszować, chociaż tu w Gdańsku słabo z tym!

      Usuń
  2. karykatury podbiły moje serce

    OdpowiedzUsuń
  3. Ja to i na buty patrzę i na takie https://cavaricci.pl/13-plaszcze/ płaszcze, ogólnie na wszystko, co może mi podpasować. I jestem pod wrażeniem, że tak naprawdę mamy wspaniałe informacje właśnie w Cavaricci odnośnie tego, co mogę nosić, a co mi nie pasuje. Jako osoba grubsza, nie mam aż takiego wyboru, jak inni.

    OdpowiedzUsuń